องค์ประกอบค่าไฟฟ้า โครงสร้างอัตราค่าไฟฟ้า ปี 2558 โครงสร้างอัตราค่าไฟฟ้า ประกอบด้วย 2 ส่วนคือ 1 ค่าไฟฟ้าฐาน 2 ค่าไฟฟ้าตามสูตรการปรับอัตราค่าไฟฟ้าโดยอัตโนมัติ (Ft) 1.
โดยปกติแล้ว เราจะคุ้นเคยเรื่องของไฟฟ้าในแง่ของพลังงานที่สะอาดใกล้ตัวและมีความสะดวกในการใช้งาน ไม่ว่าจะใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้านานาชนิด ในชีวิตประจำวัน สิ่งต่างๆเหล่านี้ทำให้คุณภาพชีวิตของเราดีขึ้น จนบางครั้งทำให้เราหลงเลยและละลืมอันตรายบางอย่างที่มองไม่เห็น เพื่อป้องกันอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้น เราควรมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องของไฟฟ้าแรงสูง 1. ไฟฟ้าแรงสูงคืออะไร คือ ระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันระหว่างสายไฟฟ้าสูงเกินกว่า 1, 000 โวลต์ ทำให้สามารถส่งกระแสไฟฟ้าไปได้ในระยะทางที่ไกลและมีการสูญเสียพลังงานไฟฟ้าต่ำกว่าระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าต่ำ ดังนั้นการส่งกระแสไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพจึงต้องส่งด้วยระบบไฟฟ้าแรงสูงแทบทั้งสิ้น ระบบไฟฟ้าแรงสูงปัจจุบันจ่ายด้วยระบบแรงดันไฟฟ้าขนาดตั้งแต่ 12, 000 - 115, 000 โวลต์ เป็นส่วนใหญ่และมีการจ่ายด้วยระบบ 230, 000 โวลต์ อยู่บ้าง * การเรียกระดับแรงดันไฟฟ้าของไฟฟ้าแรงสูงมักจะเรียกเป็นหน่วยของพันโวลต์ว่า เควี หรือ กิโลโวลต์ เช่น 12, 000 โวลต์ จะเรียกว่า 12 เควี หรือ 12 กิโลโวลต์ เป็นต้น 2. อันตรายจากไฟฟ้าแรงดันสูง เนื่องจากไฟฟ้าแรงสูงมีแรงดันไฟฟ้าที่สูงมากเมื่อเทียบกับไฟฟ้าแรงต่ำที่ใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าตามบ้านทั่วไป (220 โวลต์) ไฟฟ้าแรงสูงจึงสามารถกระโดดข้ามอากาศ หรือฉนวนไฟฟ้าเข้าหาวัตถุ หรือสิ่งที่มีชีวิตได้โดยไม่ต้องสัมผัส หรือแตะสายไฟ หากวัตถุนั้นอยู่ภายในระยะอันตรายที่ไฟฟ้าแรงสูงนั้นสามารถกระโดดข้ามได้ โดยไฟฟ้าแรงดันยิ่งสูงระยะที่ไฟฟ้าสามารถกระโดดข้ามได้ก็ยิ่งไกล 3.
85-2548 IEC 61089:1991 ( Al-uminium conductors, steel-relnforced) สาย ACSR มีลักษณะดังรูปที่ 4. 3 สายหุ้มฉนวน (lnsulated Wires) ในการเดินสายไฟฟ้าแรงสูงผ่านบริเวณที่มีผู้อยู่อาศัย เพื่อความปลอดภัยจะต้องใช้สายไฟฟ้าแรงสูงที่มีฉนวนหุ้ม และการใช้สายหุ้มฉนวนยังช่วยลดการเกิดลัดวงจรจากสัตว์หรือกิ่งไม้แตะถูกสายไฟอีกด้วย ทำให้ระบบ ไฟฟ้ามีความเชื่อถือได้สูงขึ้น สายไฟฟ้าแรงดันสูงหุ้มฉนวนที่นิยมใช้มีดังต่อไปนี้ สาย Partial lnsulated Cable ( PIC) สาย Space Aerial Cable ( SAC) สาย Preassembly Aerial Cable สาย Cross – linked Polyethylene ( XLPE) 1. สาย Partial lnsulated Cable ( PIC) การใช้สายเปลือยจะมีโอกาสเกิดลัดวงจรขึ้นได้ง่าย เพื่อลดปัญหานี้ จึงได้มีการนำสาย PIC มาใช้แทนสายเปลือย โดยโครงสร้างของสาย PIC นี้จะประกอบด้วย ตัวนำอะลูมิเนียมตีเกลียวหุ้มด้วยฉนวน XLPE 1 ชั้น ดังรูปที่ 4. 4 แม้ว่าสายชนิดนี้จะมีฉนวน XLPE หุ้ม แต่ก็ไม่สามารถที่จะแตะต้องโดยตรงได้ เนื่องจากฉนวนเป็นเพียงฉนวนบางซึ่งจะช่วยลดการเกิดลัดวงจรของสายเปลือยเท่านั้น การไฟฟ้าฯได้นำสายชนิดนี้มาใช้งานโดยเดินในอากาศผ่านลูกถ้วยบนเสาไฟฟ้าแทนสายเปลือย แต่ได้ผลไม่ค่อยดี ดังนั้นขณะนี้จะใช้สาย SAC 2.
สายไฟฟ้าอะลูมิเนียมตีเกลียวเปลือย ( AAC-All Aluminium Conductor) เป็นตัวนำอะลูมิเนียมพันตีเกลียวเป็นชั้นๆ สายชนิดนี้รับแรงดึงได้ต่ำ จึงไม่สามารถขึงสายให้มีระยะห่างช่วงเสา ( Span) มากๆ ได้ โดยปกติความยาวช่วงเสาต้องไม่เกิน 50m ยกเว้นสายที่มีขนาด 95mm² ขึ้นไปนั้น สามารถที่จะมีระยะห่างช่วงเสาได้ไม่เกิน 100 m มาตรฐานสำหรับสายไฟฟ้าอะลูมิเนียมตีเกลียวเปลือย คือ มอก. 85-2548, IEC 61089:1991 ( Aluminium stranded conductors. ) สาย AAC มีลักษณะดังรูปที่ 4. 1 2. สายไฟฟ้าอะลูมิเนียมผสม ( AAAC-All Aluminium Alloy Conductor) สายชนิดนี้มีส่วนผสมของอะลูมิเนียม แมกนีเซียม และซิลิกอน สายไฟฟ้าอะลูมิเนียมผสมจะมีความเหนียวและรับแรงดันได้สูงกว่าสายไฟฟ้าอะลูมิเนียมล้วน จึงสามารถขึงสายให้มีระยะห่างช่วงเสาได้มากขึ้น นิยมใช้เดินสายบริเวณชายทะเล เพราะสามารถทนต่อการกัดกร่อนของไอเกลือบริเวณชายทะเลได้ดี IEC 61089:1991 ( Aluminium alloy stranded conductors ( Aluminium – magnesium – silicon type. ) สาย AAAC มีลักษณะดังรูปที่ 4. 2 3. สายไฟฟ้าอะลูมิเนียมแกนเหล็ก ( ACSR-Aluminium Conduc-tor Steel Relnforced) เป็นสายไฟฟ้าอะลูมิเนียมตีเกลียว และมีสายเหล็กอยู่ตรงกลาง เพื่อให้สามารถรับแรงดึงได้สูงขึ้น ทำให้สามารถขยายระยะห่างช่วงเสาได้มากขึ้น แต่จะไม่ใช้สายชนิดนี้บริเวณชายทะเล เพราะว่าจะเกิดการกัดกร่อนจากไอของเกลือ ทำให้อายุการใช้งานสั้นลง มาตรฐานสำหรับสายอะลูมิเนียมแกนเหล็ก คือ มอก.
22 แสดงลักษณะโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำแบบสูบกลับ ที่มา: วัฒนา ถาวร, 2543: 3 7 ส่วนประกอบของโรงไฟฟ้าพลังน้ำ 1. อาคารรับน้ำ ( power intake) คืออาคารสำหรับรับน้ำที่ไหลจากอ่างลงสู่ท่อ ที่อยู่ภายในตัวอาคาร เพื่อนำพลังงานน้ำไปหมุนกังหันและหมุนเครื่องกำเนิดไฟฟ้า ภายในตัวอาคารจะมีห้องควบคุมระบบการไหลของน้ำและระบบการผลิตไฟฟ้า 2. ตะแกรง ( screen) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ป้องกันเศษไม้หรือวัตถุใดๆ ที่จะผ่านเข้าไปทำให้เกิดการอุดตันของท่อส่งน้ำ 3. อุโมงค์เหนือน้ำ ( headrace) เป็นช่องสำหรับให้น้ำไหลเข้ามายังท่อส่งน้ำอยู่ภายในตัวเขื่อน อุโมงค์นี้จะอยู่ในตัวอาคารรับน้ำมีพื้นที่หน้าตัดเป็นรูปเกือกม้าหรือวงกลมทำด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก 4. ท่อส่งน้ำ ( penstock) เป็นท่อสำหรับรับน้ำจากเหนือเขื่อนและส่งต่อไปยังอาคารรับน้ำเพื่อหมุนกังหันและเครื่องกำเนิดไฟฟ้า 5. อาคารลดแรงดันน้ำ ( surge tank) เป็นอาคารที่สร้างขึ้นเพื่อควบคุมแรงดันของน้ำที่จะอัดใส่ภายในท่อส่งน้ำซึ่งอาจทำให้ท่อหรือหัวฉีดน้ำเสียหาย 6. ประตูน้ำ ( wicket gate or guide vane) เป็นบานประตูที่ควบคุมการไหลของน้ำที่จะไหลเข้าไปหมุนใบพัดของกังหัน ควบคุมโดยการปิดหรือเปิดประตูน้ำให้น้ำไหลผ่านเข้าไปยังท่อ 7.
มีอำนาจรื้อถอน ทำลาย หรือตัดฟันตามสมควรแก่กรณีโดยไม่ต้องจ่ายค่าทดแทน โดยการไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ ได้กำหนดเขตการรอนสิทธิเป็นความกว้างของเขตสายไฟฟ้า ตามขนาดของสายส่งไฟฟ้า ไว้ดังนี้ ข้อกำหนดห้ามโอน อาจเกิดจากการออก น. ส. 3 โดยที่ยังไม่ได้ทำประโยชน์ หรือมี ส. ค.